Tarım ve Orman Bakanlığı'nın, Türkiye'nin tarımsal üretimini artırma hedefiyle hazırladığı "İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik", 1 Eylül 2025 tarihinde yürürlüğe girecek. Bu tarih itibarıyla, iki yıl üst üste ekilmeyen özel mülkiyete ait tarım arazileri, devlet eliyle tarımsal üretim için kiraya verilebilecek.
Yeni Dönem, Yeni Fırsatlar: Kimler Yararlanabilecek?
Yönetmelik, mülkiyeti gerçek ve tüzel kişilere ait olan ancak 1 Eylül 2025'ten itibaren geriye dönük iki yıl boyunca işlenmediği tespit edilen arazileri kapsayacak. Bu araziler, vasfı değiştirilmeden ve sadece tarımsal üretim amacıyla sezonluk olarak kiralanabilecek.
Kiralama sürecinde belirli öncelikler belirlendi:
Yerel Çiftçilere Öncelik: Kiralanacak arazinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet eden çiftçiler, sivil toplum kuruluşları ve meslek odaları, kiralama konusunda ilk sırayı alacak.
En Yüksek Teklif Belirleyici Olacak: Öncelikli gruplardan birden fazla talep gelmesi durumunda, en yüksek kira teklifini veren kişi veya kuruluş, kiralama hakkını elde edecek. Eğer öncelikli gruplardan yeterli talep gelmezse, diğer istekliler arasından en yüksek teklifi veren kiralamayı yapabilecek.
Kira Bedeli ve Desteklemeler Nasıl İşleyecek?
Kira bedelleri, Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde oluşturulacak "Arazi Tespit Komisyonları" tarafından belirlenen rayiç kira bedelinden düşük olamayacak. Komisyonlar, benzer özelliklere sahip ve aynı yerleşim yerindeki kiralanmış en az üç arazinin bedelini emsal alarak adil bir fiyatlandırma yapacak.
Kiracılar için önemli bir avantaj da bulunuyor: Kiralanan tarım arazileri, Bakanlıkça belirlenen kayıt sistemlerine kaydedilecek ve kiracılar, bu arazilerle ilgili tarımsal desteklemelerden faydalanabilecekler. Kira bedelleri doğrudan arazi sahibine ödenecek. Ancak, arazi sahiplerine ulaşılamaması durumunda, kira bedelleri Bakanlıkça belirlenen bir kamu bankasında, araziye özgülenerek açılacak üçer aylık vadeli hesaplarda nemalandırılacak.
Süreç ve Kapsam Dışı Alanlar
Arazi Tespit Komisyonları, kadastro parsel verileri, uydu görüntüleri ve yerinde kontrollerle işlenmeyen arazileri belirleyecek. Tespitler, içinde bulunulan yılın 1 Eylül'ü ile takip eden yılın 31 Ağustos'u arasındaki süre dikkate alınarak yapılacak. Yani, 1 Eylül 2025 tarihi itibarıyla geriye dönük iki yıl boyunca işlenmeyen araziler bu kapsamda değerlendirilebilecek.
Belirlenen arazilerin listesi, yedi gün boyunca il müdürlüğü internet sitesinde ve elektronik ortamda ilan edilecek. Kiralamak isteyenler, ilan süresi içinde tarım arazisi kiralama talep formunu doldurarak ilgili müdürlüklere veya Tarım Arazileri Değerleme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden başvuru yapabilecek.
Önemli bir not olarak, dikili ve örtü altı tarım arazileri ile arazi sınıfı, parsel büyüklüğü ve verimlilik durumu tarımsal üretim için ekonomik olmayan araziler, bu kiralama işlemleri kapsamına alınmayacak.
Bu yeni uygulama, atıl durumdaki tarım arazilerinin etkin bir şekilde kullanılması ve Türkiye'nin tarımsal üretim potansiyelinin tam anlamıyla hayata geçirilmesi açısından büyük bir fırsat sunuyor. 1 Eylül 2025'ten itibaren, binlerce dönüm arazi yeniden çiftçilerle buluşarak toprağa can, ekonomiye değer katacak.