Tahliye taahhütnamesi, kiracının kiralanan taşınmazı (konut veya işyerini) belirli bir tarihte boşaltmayı şartsız olarak üstlendiği yazılı bir belgedir. Türk Borçlar Kanunu (TBK) kapsamında düzenlenmiş olup, mülk sahibine, taahhüt edilen tarihte kiracının taşınmazı boşaltmaması halinde, doğrudan icra yoluyla veya dava açarak tahliyeyi talep etme hakkı verir.
1. Tahliye Taahhütnamesinin Geçerlilik Şartları
Bir tahliye taahhütnamesinin hukuken geçerli kabul edilebilmesi için şu şartları taşıması zorunludur:
Yazılı Şekil: Taahhütnamenin mutlaka yazılı olarak yapılması gerekir. Sözlü taahhütlerin hukuki bir geçerliliği yoktur.
Kira Sözleşmesinden Sonra Verilmesi: Bu, en kritik şarttır. Taahhütnamenin tarihi, kira sözleşmesi imzalandıktan sonraki bir tarihte olmalıdır.
Geçersizlik Nedeni: Kira sözleşmesi ile aynı gün veya önceki bir tarihte imzalanan taahhütnameler, Yargıtay kararlarına göre kiracının müzakere gücünü kısıtladığı ve baskı altında alındığı varsayımıyla geçersiz kabul edilir.
Tahliye Tarihinin Belirtilmesi: Kiracının evi boşaltacağı tarihin net bir şekilde yazılı olması gerekir.
Kiracının İmzası: Taahhütnamenin, bizzat kiracı veya yetkili temsilcisi tarafından imzalanmış olması şarttır.
Önemli Not: Taahhütnamelerin noter huzurunda yapılması zorunlu olmamakla birlikte; noter onayı, belgenin içeriği ve tarihindeki ihtilafları ortadan kaldırdığı için en güvenilir yöntemdir.
2. Tahliye Süreci (İcra Takibi ve Dava)
Kiracı, taahhüt ettiği tarihte taşınmazı boşaltmazsa, mülk sahibi iki farklı yasal yola başvurabilir:
A. İcra Yoluyla Tahliye
Tahliye taahhütnamesi, ilamsız icra takibine konu edilebilir.
Süre Sınırlaması: Mülk sahibi, taahhütnamede belirtilen tahliye tarihinden itibaren bir ay (30 gün) içinde icra dairesine başvurmak zorundadır. Bu süre hak düşürücü süredir.
İtiraz: Kiracıya tebliğ edilen icra emrine kiracı itiraz ederse, icra takibi durur ve mülk sahibi bu sefer İcra Hukuk Mahkemesi'ne başvurarak kiracının itirazının kaldırılmasını ve tahliyesini talep etmelidir.
B. Dava Yoluyla Tahliye
Mülk sahibi, icra yolunu tercih etmeyebilir veya icra takibi sonuçsuz kalabilir.
Süre Sınırlaması: Yine, taahhütnamede belirtilen tahliye tarihinden itibaren bir ay (30 gün) içinde Sulh Hukuk Mahkemesi'nde tahliye davası açılabilir. Bu süre de hak düşürücü süredir.
3. Tahliye Taahhütnamesinde Kiracının Korunması
Tahliye taahhütnamesi, mülk sahibine büyük bir kolaylık sağlasa da, kiracının haksız durumlara karşı korunması da TBK ve Yargıtay içtihatları ile sağlanmıştır:
Boş Tarihli İmza: Kira sözleşmesi yapılırken, tarihi boş bırakılarak imzalatılan taahhütnameler hukuki ihtilafa en çok yol açan durumdur. Kiracı, bu durumda taahhütnamenin kira sözleşmesiyle birlikte veya sözleşmeden önce imzalandığını ispatlarsa, taahhütname geçersiz sayılır. Bu ispat yükümlülüğü genellikle kiracının üzerindedir.
İspat Gücü: Kiracının, taahhütnamenin haksız baskı altında veya zorla imzalatıldığını kanıtlaması halinde de taahhütname iptal edilebilir.
Özetle, tahliye taahhütnamesi, yasal şartlara uygun olarak (özellikle kira sözleşmesinden sonraki bir tarihte) alınmışsa, mülk sahibi için kira ilişkisini sonlandırmanın en hızlı ve kesin yollarından birini sunar.
Bu bilgilendirme metni, tahliye taahhütnamelerinin hukuki çerçevesini kapsamaktadır.